การซื้อขายตำแหน่งข้าราชการ

บทบรรณาธิการ แนวหน้า

ในช่วงไตรมาสสุดท้ายของปีงบประมาณระหว่างเดือนกรกฎาคมถึงเดือนกันยายนจะเป็นช่วงที่แต่ละหน่วยราชการทั้งทหาร ตำรวจ และพลเรือน รวมไปถึงรัฐวิสาหกิจแต่ละแห่ง จะมีการพิจารณาแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการ และพนักงานของแต่ละหน่วยตามปกติ เพื่อเป็นการทดแทนอัตราตำแหน่งที่ว่างลง เนื่องมาจากการครบเกษียณอายุของบุคลากรในหน่วยราชการเหล่านั้น

การพิจารณาแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการและพนักงานรัฐวิสาหกิจจะดำเนินกันตามระเบียบปฏิบัติและกฎหมายที่แต่ละหน่วยราชการนั้นๆ ได้บังคับใช้อยู่โดยมักจะอ้างว่าการแต่งตั้งโยกย้ายแต่ละครั้งจะเป็นไปตามระบบคุณธรรมที่เรียกกันโดยทั่วไปว่า "ระบบเมอริตซิสเต็ม"

แต่ในโลกแห่งความเป็นจริงในประเทศเรานั้น การแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการมักจะมีข่าวเรื่องของระบบอุปถัมภ์เกิดขึ้นเสมอ แม้จะอ้างว่าการเลื่อนขั้นเลื่อนตำแหน่งของข้าราชการแต่ละคนเป็นไปตามระบบอาวุโส ระบบคุณธรรม ความรู้ความสามารถและความเหมาะสมควบคู่กันก็ตามแต่ก็คงหนีเรื่องระบบอุปถัมภ์ไปไม่พ้น แม้ในระบบราชการจะมีการให้คำนิยามถึงค่าของคนอยู่ที่ผลงานของบุคคลคนนั้นก็ตาม แต่ข้อเท็จจริงนั้นหน่วยราชการและรัฐวิสาหกิจมักจะคำนึงถึงข้อที่ว่าค่าของคนอยู่ที่บุคคลคนนั้นเป็นคนของใครเป็นหลัก

ด้วยเหตุนี้การเลื่อนตำแหน่งและการแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการแต่ละครั้งมักจะปรากฏข่าวออกมาว่ามีเรื่องของระบบอุปถัมภ์ รวมไปถึงเรื่องของการซื้อขายตำแหน่งหน้าที่เข้ามาเกี่ยวข้องอยู่เสมอๆ แทบจะทุกปีโดยเฉพาะข้าราชการตำรวจนั้นมักจะมีข่าวในทำนองดังกล่าวเกิดขึ้นมาเป็นระยะเวลานานนับสิบๆ ปีแล้ว

เนื่องจากข้าราชการตำรวจนั้นเป็นข้าราชการที่สามารถให้คุณให้โทษทางตรงในสังคมมาอย่างยาวนานนับตั้งแต่ปี 2500 เป็นต้นมา เนื่องจากมีการโอนอำนาจการสอบสวนคดีอาญาไปให้ข้าราชการตำรวจเป็นผู้มีสิทธิแต่เพียงฝ่ายเดียว

นั่นก็คือ เจ้าพนักงานตำรวจมีหน้าที่ทั้งการปราบปราม การสืบสวนจับกุมไปจนถึงการสอบสวนคดีด้วย

แทนที่จะให้อำนาจในการสอบสวนเป็นของข้าราชการหน่วยอื่นเช่น พนักงานอัยการ หรือพนักงานสอบสวนคดีอาญาโดยตรงเหมือนในต่างประเทศ

เมื่อเจ้าหน้าที่ตำรวจของเรามีอำนาจในคดีอาญามากเช่นนี้เอง ทำให้เจ้าหน้าที่ตำรวจมีโอกาสที่จะได้รับผลประโยชน์ต่างๆ ตามอำนาจหน้าที่เกิดขึ้นด้วย ซึ่งเป็นต้นเหตุให้เกิดการซื้อขายตำแหน่งในราชการตามมาในที่สุด

ความเป็นจริงในปัจจุบันนี้ยังมีข่าวว่าข้าราชการสายงานอื่นๆ และพนักงานรัฐวิสาหกิจในบางหน่วยมีการใช้เงินและของกำนัลต่างๆ ซื้อขายตำแหน่งเช่นเดียวกัน เรื่องนี้นับเป็นเนื้อร้ายในระบบราชการของเรายังผลให้ประเทศไม่เจริญก้าวหน้าจึงเป็นหน้าที่ของรัฐบาลและประชาชนคนไทยทุกคนจะต้องร่วมกันแก้ปัญหานี้ต่อไป

วันที่ 12/8/2009